Kategori: Makaleler

Sefarad Yahudileri Hangi Dili Konuşuyor? — Çok Katmanlı Bir Bakış Merhaba arkadaşlar, bir kahve eşliğinde oturup tarih, dil ve kimlik üzerine sohbet edelim mi? Bugün, kökeni İber Yarımadası’na uzanan bir toplumun dili üzerinden düşünce yolculuğuna çıkıyoruz: Sefarad Yahudileri (Sephardic Jews). “Hangi dili konuşur?” sorusu, aslında dilin bir iletişim aracından çok daha fazlası olduğunu; bir kültürün, bir göçün, bir kimliğin yansıması olduğunu gösteriyor. Hazırsanız, iki farklı bakış açısıyla bu soruyu birlikte keşfedelim. — 1. Erkeklerin Veri Odaklı Bakışı: Dili Ne Diye Tanımlıyoruz? Erkeklerin çözüm odaklı ve sistematik yaklaşımına benzer şekilde, dilsel verilerle başlamak mantıklı. Sefarad Yahudilerinin tarihsel olarak konuştuğu ana dil,…

Fiili Hizmet Süresi Zammı Neyi Etkiler? Toplumsal Yapılar ve Cinsiyet Rolleri Üzerine Bir Sosyolojik İnceleme Bir araştırmacı olarak, toplumların iş gücü, ekonomik sistemleri ve bireylerin çalışma hayatındaki deneyimlerini anlamak oldukça ilgi çekicidir. Bireylerin nasıl ve hangi koşullar altında çalıştıkları, toplumsal normlar, değerler ve kültürel pratiklerle iç içe geçmiş bir yapıyı ortaya çıkarır. “Fiili hizmet süresi zammı” (FHSZ) gibi bir kavram, yalnızca bir iş terimi olmanın ötesinde, toplumsal yapılarla ilişkili önemli bir konudur. Bu yazıda, fiili hizmet süresi zammının neyi etkilediği, toplumsal bağlamda nasıl şekillendiği ve iş gücündeki cinsiyet rollerinin bu süreci nasıl etkilediği üzerine bir sosyolojik analiz yapacağız. Fiili Hizmet…

İçten Bir Başlangıç Merhaba dostlar — bir kahve fincanı ya da çay tabağı eşliğinde biraz tarih karıştırmaya, ismin kökenine derin bir bakış atmaya hazır mıyız? İsim sadece bir etiket değil, bir kültür, bir hikâye, belki de bir şifre gibidir. Bugün ele alacağımız soru da tam böyle: “Ladin Kürt ismi mi?” Hem kökenlerine ineceğiz, hem günümüzdeki yansımalarını göreceğiz, hem de geleceğe dair düşündürücü bağlantılar kuracağız — tabii sohbet havasında, arkadaşça bir dille. — Kökenleri: “Ladin” Adı Nereden Geliyor? Öncelikle, “Ladin” adının Kürt dilinde yaygın olduğuna dair sağlam bir kaynak bulamadık. Kürtçe isimlerle ilgili derlemelerde yüzlerce örnek var; örneğin bir listeye göre doğal…

İhfâ Nedir, Nasıl Okunur? Tecvid Biliminden Derin Bir Bakış Bir sesin doğru telaffuzu, sadece fonetik bir mesele değil; aynı zamanda kültürel belleğin, ritmin ve dilsel estetiğin bir parçasıdır. Bir İslam ilmi olarak tecvidin (Kur’ân okuma kurallarının) içinde yer alan “İhfâ” kavramı da işte bu bağlamda incelenmesi gereken bir olgudur. Bu yazıda, İhfâ’nın kökeninden başlayarak tarihsel gelişimi, günümüzdeki akademik tartışmaları ve uygulamadaki önemi üzerine özgün ve akıcı bir anlatım sunuyoruz. Terim ve Tarihsel Arka Plan “İhfâ” kelimesi, Arapça “gizlemek, örtmek” anlamına gelen خَفَى kökünden türemiştir. :contentReference[oaicite:2]{index=2} Tecvid ilmine göre ise, sâkin nun (نْ) veya tanvîn (ً ٍ ٌ) harflerinden sonra belirli harflerin gelmesi durumunda,…

İzlenceler Ne Demek Apple? Ekonomik Perspektiften Bir Değerlendirme Kaynakların Sınırlılığı ve Seçimlerin Sonuçları Ekonomi, her şeyden önce kaynakların sınırlılığıyla yüzleşmek zorunda kalan bireylerin ve toplumların, bu kaynakları nasıl tahsis edeceğini belirleme sanatıdır. Bu sınırlı kaynaklar, insanların hayatlarını sürdürebilmesi için gerekli olan temel ihtiyaçlardan, daha sofistike arzulara kadar her şey için geçerlidir. Bu bağlamda, her seçim bir fırsat maliyeti taşır ve her seçim, başka bir seçeneğin kaybını beraberinde getirir. Teknoloji dünyasında, özellikle Apple gibi devlerin sunduğu ürün ve hizmetler, bu ekonomik ilkelerin somut örnekleridir. Apple, piyasaya sunduğu inovatif çözümleriyle, kullanıcılarının kaynaklarını nasıl kullanacağını yeniden şekillendiriyor. Ancak bu sorunun yanıtı sadece bireysel…

Şahsın İlzam ve İltizam Yetkisine Ne Ad Verilir? Antropolojik Bir Yaklaşım Giriş: Kültürler Arasında Bir Yolculuk Antropoloji, insan toplumlarının evrimsel süreçlerini, geleneklerini, ritüellerini ve topluluk yapılarının derinliklerini anlamaya çalışan bir bilim dalıdır. Her kültür, kendine has inançlar, değerler ve sembollerle şekillenir. Bu semboller, toplulukların kimliklerini oluşturur ve toplumsal yapıları inşa eder. Ancak, bu semboller ve ritüellerin ardında yatan anlam, yalnızca yüzeysel bir gözlemle anlaşılabilecek kadar basit değildir. Kültürler arasındaki derin farklar ve benzerlikler, insan deneyiminin ne kadar farklı şekillerde evrilebileceğini gösterir. Bu yazıda, çok daha özgül bir kavram üzerinden bir keşfe çıkacağız: şahsın ilzam ve iltizam yetkisi. İlzam ve İltizam:…

Kelle Paça Çorbası Hangi Hastalıklara İyi Gelir? Tarihsel Arka Plan ve Güncel Bilimsel Tartışmalar Geçmişi irdeleyen bir tarihçi olarak gözüm meseleye yalnızca besin yönünden değil, geçmişten gelen bir kültürel dönüşüm çerçevesinden bakıyor. Kelle paça çorbası, Anadolu mutfağının köklü lezzetlerinden biri. Baş ve ayak kısmından uzun süre kaynatılarak elde edilen bu çorba, sadece soğuk kış akşamlarının sıcak davetlisi değil; aynı zamanda geleneksel şifa iksirlerinden biri olarak değerlendiriliyor. Bu yazıda, kelle paça çorbasının hangi hastalıklara iyi geldiği sorusunu tarihsel bir perspektifle ele alacak, ardından günümüzdeki akademik ve beslenme bilimi çerçevesindeki tartışmalara bakacağız. Kelle paça çorbası faydaları başlığı altında sağlığa katkılarını incelerken, dikkat…

İtalya Ne Üretiyor? Psikolojik Bir Mercek Altında İnsan davranışlarını ve toplumsal yapıları çözümlemeye çalışan bir psikolog olarak, her kültürün ve toplumun kendi üretim biçimlerinin, bireysel ve toplumsal psikolojiyi nasıl şekillendirdiğini merak ederim. İtalya, tarih boyunca sanatından mutfağına, modasından otomobil endüstrisine kadar pek çok alanda dünyayı etkilemiş bir ülke. Ancak, bu üretim biçimlerinin ardında yatan psikolojik dinamikleri anlamak, bize yalnızca bir ülkenin ne ürettiğini değil, aynı zamanda bu ürünlerin birey ve toplum üzerindeki etkilerini de gösterir. İtalya ne üretiyor? Bu soruyu sadece ekonomik bir açıdan değil, aynı zamanda bilişsel, duygusal ve sosyal psikoloji boyutlarından ele alarak yanıtlamak, kültürel üretimin psikolojik etkilerini…

İspirto Neden Mor? Öğrenmenin Dönüştürücü Gücü: Eğitimde Merak ve Keşif Eğitimci olarak bir konu hakkında yazarken, her zaman öğrencilerimle paylaştığım bir şey vardır: Öğrenmek, sadece bilgi edinmek değil, aynı zamanda dünyaya bakış açımızı değiştirmektir. Öğrenme, bazen çok basit bir sorudan, bazen de en sıradan görünen şeylerden başlayarak, hayatımızı dönüştüren bir yolculuğa dönüşebilir. İşte bu yazıda da, belki de hayatımızda pek çok kez gördüğümüz ama üzerinde fazla durmadığımız bir soruyu sorgulamak istiyorum: İspirto neden mor? İspirtonun mor olma sebebi, kimya ve biyoloji dünyasında bilimsel bir açıklama bulmakla kalmaz, aynı zamanda pedagojik anlamda bize öğrenme süreçlerimizi de sorgulatabilir. Renklerin, maddelerin, kimyasal bileşiklerin…

İntihal Nedir, Nasıl Anlaşılır? Tarihsel Bir Bakış Geçmişi Anlamaya Çalışan Bir Tarihçinin Girişi Geçmiş her zaman bir öğretmendir. Yüzyıllar boyunca, insanlar yazılı kelimeleri, düşüncelerini ve bilgilerini gelecek kuşaklara aktarmak için kullandılar. Bir tarihçi olarak, her metni, her kaynağı kendi zamanının bir yansıması olarak görmeye çalışırım. Günümüzde “intihal” terimi, akademik ve profesyonel bir bağlamda sıkça karşımıza çıkıyor, ancak bu kavramın tarihi kökleri çok daha derinlere uzanıyor. Peki, intihal nedir? Ve nasıl anlaşılır? Bu yazıda, intihalin tarihsel evrimini, toplumların bilgiye bakışını ve bu kavramın zaman içinde nasıl şekillendiğini inceleyeceğiz. Geçmişin izlerini takip ederken, günümüzle de güçlü paralellikler kuracağız. İntihalin Tarihsel Süreci: Eski…